ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

ΕΓΧΟΡΔΑ ή χορδόφωνα

α) με δοξάρι :

Βιολί

Βιόλα

Βιολοντσέλο ή Τσέλο

Κοντραμπάσο ή Μπάσο

β) νυκτά :

Άρπα

Κιθάρα

Λαούτο

Μαντολίνο

ΠΝΕΥΣΤΑ ή αερόφωνα

α)χάλκινα πνευστά :

Τρομπέτα

Κόρνο

Τρομπόνι

Τούμπα

β) ξύλινα πνευστά :

Πίκολο

Φλάουτο

Κλαρινέτο , μπάσο κλαρινέτο

Όμποε

Φαγκότο , κόντρα φαγκότο

Αγγλικό κόρνο

Σαξόφωνο

ΚΡΟΥΣΤΑ

α) μεμβρανόφωνα :

Ταμπούρο

Τίμπανα

ΓκρανΚάσα ή μεγάλο τίμπανο

Ντέφι

β) ιδιόφωνα :

Τρίγωνο

Κύμβαλα ή πιάτα

Γκόνγκ και ταμ - ταμ

Μαράκες

Καμπάνες

Ξυλόφωνο

Μεταλλόφωνο

Γκλόκενσπίελ

Βιμπράφωνο

Μαρίμπα

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΜΕ ΠΛΗΚΤΡΑ (κλαβιέ)

1. Έγχορδα

Πιάνο

Τσέμπαλο

2. Αερόφωνα

Εκκλησιαστικό όργανο

Αρμόνιο

Ακορντεόν

3. Κρουστά

Τσελέστα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Ηλεκτρικό πιάνο

Ηλεκτρική κιθάρα

Ηλεκτρικό μπάσο

Ηλεκτρικό βιολί

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Συνθεσάιζερ

Ηλεκτρονικό πιάνο και αρμόνιο

Κύματα Μαρτενώ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΦΩΝΕΣ

Γυναικείες : Σοπράνο

Μέτζοσοπράνο

Άλτο

Ανδρικές : Τενόρος

Βαρύτονος

Μπάσος

Αυτό το Γνωρίζατε?

-Ο Γάλλος μηχανικός Jean Francois Sudre, με το βιβλίο του "Langue musicale universelle"( 1866), προτείνει μια παγκόσμια γλώσσα που θα χρησιμοποιεί τις επτά νότες της μουσικής κλίμακας σαν φωνήματα.
Παράδειγμα: "misol" θα σήμαινε "καλός"- "solmi", "κακός"...

-Στη μουσική των Aborigines δεν υπάρχουν τραγούδια δουλειάς.
Οι αυτόχθονες κάτοικοι της Αυστραλίας ποτέ δεν καλλιέργησαν γη, ποτέ δεν ασχολήθηκαν με την εκτροφή ζώων ούτε με την παραγωγή αγαθών, αλλά μόνο με το κυνήγι, το ψάρεμα, τη συλλογή καρπών από τα δάση.

-Πολλοί μουσικοί στην αρχαία Ρώμη, για να έχουν επιτυχία οι δημόσιες συναυλίες τους, φρόντιζαν να έχουν μια "κλάκα", μια οργανωμένη ομάδα πληρωμένων ανθρώπων, που με τα χειροκροτήματά τους παρέσυραν και το κοινό.

-O εφευρέτης του φωνογράφου Τόμας Έντισον, επιθυμούσε η εφεύρεσή του να γίνει ένα μέσο αρχειοθέτησης υποδειγματικών ομιλιών, στα χέρια πολιτικών, εκπαιδευτικών ή στρατιωτικών.
Με ένα κείμενο του 1890, κατέκρινε αυτό που έμελλε να είναι η κύρια χρήση του φωνογράφου, η αναπαραγωγή μουσικής.
Ο Έντισον θεωρούσε δευτερεύουσα μια τέτοια χρήση που θα έκανε την εφεύρεσή του "να φανεί σαν απλό παιχνίδι".
Βέβαια, αναθεώρησε αυτή την άποψη από το 1898, όταν αντιλήφθηκε την εμπορική σημασία της αποτύπωσης της μουσικής.

-Η καταγωγή του πασίγνωστου τραγουδιού "The house of the rising sun" παραμένει μέχρι σήμερα απροσδιόριστη.
Έχει παιχθεί σε αμέτρητες διασκευές από τροβαδούρους των πόλεων.
Πολλοί το θεωρούν παραδοσιακό ιρλανδικό τραγούδι.

-"Χάρτινο το φεγγαράκι". Το έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις το 1948 για το έργο "Λεωφορείο ο Πόθος" του Τενεσσί Γουίλιαμς, που παρουσίασε τότε το Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν.

-Ο μεγάλος Αθηναίος τραγικός ποιητής Σοφοκλής (496-406π.Χ.) ήταν εξαίρετος τραγουδιστής και επιδέξιος κιθαριστής.

-Ο διαχωρισμός συνθέτη και στιχουργού στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι έγινε κυρίως μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, εποχή που το τραγούδι άρχισε να γίνεται όλο και περισσότερο "επαγγελματικό".
Προπολεμικά, συνήθως ο συνθέτης έγραφε και τους στίχους του τραγουδιού.

-Ο Νίτσε υπήρξε και ερασιτέχνης συνθέτης.
Έγραψε τραγούδια, κομμάτια για πιάνο και χορωδιακή μουσική.

-Το κούρδισμα της σκωτικής γκάιντας (Highland Bagpipe) δεν μπορεί να αναπαρασταθεί με τη συμβατική σημειογραφία.
Με απλά λόγια, η σκάλα κουρδίσματός της ταιριάζει με τα άσπρα πλήκτρα του πιάνου, όμως το ντο και το φα είναι κατά ένα τέταρτο του τόνου περίπου ψηλότερα .

-Το θεατρικό έργο του Σαίξπηρ "Όνειρο Θερινής Νυκτός" υπήρξε πηγή έμπνευσης για αρκετούς συνθέτες.
Ανάμεσά τους και ο Μέντελσον, που άρχισε να γράφει μουσική (εισαγωγή) για το έργο το 1826, σε ηλικία 17 χρονών, προσθέτοντας κομμάτια το 1843.
Στο τέλος της τέταρτης πράξης, ακούγεται και το περίφημο "Γαμήλιο Εμβατήριο".

-Το τραγούδι "Ο γέρο Δήμος πέθανε" δεν είναι δημοτικό.
Είναι άρια από το μελόδραμα "Μάρκος Μπότσαρης" του ζακυνθινού συνθέτη Παύλου Καρρέρ (1829-1896), ο οποίος σπούδασε στην Κέρκυρα με τον Μάντζαρο, στο Λονδίνο και στο Μιλάνο.

-Ο Αριστοτέλης (384-322π.Χ.) είχε πολλές μουσικές γνώσεις - θεωρητικές και πρακτικές.
Πολλοί, θεωρούν παράξενο που δεν συνέγραψε ειδικό έργο με αντικείμενο τη μουσική.

-Ο Βιβάλντι (1678-1741), όσο ζούσε, ταξίδεψε στην Ευρώπη περισσότερο ως βιολιστής παρά ως συνθέτης.

-Ο Λούθηρος (1483-1546) υπήρξε και μουσικός. Θεωρείται συνθέτης πολλών ύμνων, ενώ αναμόρφωσε αρκετούς λατινικούς ύμνους σύμφωνα με το πνεύμα της Μεταρρύθμισης.

-Ο Ιταλός συνθέτης Ζαν Μπατίστ Λουλύ (1632-1687) που καθιέρωσε την όπερα στη Γαλλία, υπήρξε γελωτοποιός όταν ήταν παιδί στη Φλωρεντία.
Το 1687, πλήγωσε το πόδι του με το ραβδί που διηύθυνε την ορχήστρα, έπαθε γάγγραινα και πέθανε.

-"Για την Ελίζα, στις 27 Απριλίου, σε ανάμνηση, από τον Λούντβιχ βαν Μπετόβεν".
Αυτά έγραφε σαν αφιέρωση το 1810 ο συνθέτης.
Διατυπώθηκε, όμως η θεωρία ότι το όνομα Ελίζα είναι λανθασμένη απόδοση -από τον αντιγραφέα - του μικρού ονόματος της Τερέζα φον Μπρούνσβικ, που ανάμεσα στα χαρτιά της ανακαλύφθηκε το πρωτότυπο χειρόγραφο του πασίγνωστου κομματιού για πιάνο.

-Ο Nat King Cole (1917-1965), προτού αφοσιωθεί αποκλειστικά στο τραγούδι, υπήρξε σημαντικός πιανίστας και επηρέασε πολλούς μουσικούς της εποχής του.
Ήταν ο πρώτος μαύρος μουσικός με δική του εβδομαδιαία ραδιοφωνική εκπομπή (1948-49).
Επίσης ήταν ο πρώτος μαύρος με δικό του τηλεοπτικό σόου (1956-57), στο NBC.

-Ο Χαίντελ (1685-1759) θεωρείται ο πρώτος επαγγελματικά ανεξάρτητος -χωρίς προστασία- συνθέτης.

-Οι Manfred Mann, ήταν το πρώτο ροκ συγκρότημα που επισκέφθηκε το "Σιδηρούν Παραπέτασμα".
Έπαιξαν στη Τσεχοσλοβακία, στις 2 Οκτωβρίου του 1965.

-Επί ογδόντα χρόνια μετά τον θάνατό του, η μουσική του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750) δεν παιζόταν καθόλου.
Έπρεπε να περιμένουμε τον Μπετόβεν, τον Μέντελσον, τον Σούμαν και τον Boely για να την ανασύρουν από τη λήθη.

-Σε αρκετά μουσικά έργα, οι ενδείξεις του μετρονόμου είναι "ύποπτες".
Επιμελητές παλαιών έργων προσέθεταν ενδείξεις που οι ίδιοι θεωρούσαν βολικές.

-Ο Malzel (1722-1838), εφευρέτης του μετρονόμου, ήταν εφευρέτης και του Panharmonicon, ενός αυτόματου οργάνου που μπορούσε να "παίξει" όλα τα όργανα μιας στρατιωτικής ορχήστρας ταυτόχρονα.
Για το όργανο αυτό �που ήταν της μόδας στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά ξεπεράστηκε γρήγορα- ο Μπετόβεν έγραψε το έργο "Wellington's Sieg" (Op. 91).

-Η μουσική συνδέθηκε με τον κινηματογράφο από την αρχή της ιστορίας του.
Ωστόσο, ο πρώτος της ρόλος ήταν μάλλον άχαρος:
Κάποιοι τη χρησιμοποίησαν, απλά, για να εξουδετερώσει το θόρυβο που προκαλούσε η μηχανή προβολής, εκείνη την εποχή.

-Το σχήμα και οι αναλογίες μιας καμπάνας είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων υπολογισμών.
Ο κατασκευαστής θα πρέπει να υπολογίσει τον σωστό τόνο του Φθόγγου Κρούσης (Strike Note) και των αρμονικών του, αλλά και του Φθόγγου Βόμβου (Hum Note), του φθόγγου δηλαδή που εξακολουθεί να ακούγεται αφού "σβήσουν" οι υψηλοί αρμονικοί.

-Τον Οκτώβριο του 1982, ο Bob Moog ανακοινώνει, με άρθρο του στο Keyboard Magazine, τα χαρακτηριστικά του MIDI (Musical Instruments Digital Interface).
Δυο μήνες αργότερα, η εταιρία Sequential Circuits παρουσιάζει το Prophet 600 - το πρώτο MIDI keyboard.

-Τα κλειδιά, εισάγονται στη μουσική σημειογραφία γύρω στον 12ο αιώνα.
Τα σύμβολά τους εξελίχθηκαν σταδιακά από τα καλλιγραφικά γράμματα: G για το κλειδί του Σολ, F για το κλειδί του Φα και C για το κλειδί του Ντο.

-Το τραγούδι των Beatles "Lady Madonna" είναι φόρος τιμής στον μεγάλο καλλιτέχνη του rhythm �n� blues, Fats Domino.

-Ο ταμπουράς, το σάζι, το μπουλγαρί κ.ά., έχουν κινούμενα τάστα.
Με κατάλληλη κάθε φορά προσαρμογή τους, ο μουσικός μπορεί να αποδώσει όλους τους ήχους της βυζαντινής μουσικής.
Τα όργανα αυτά, κατάγονται από τη βυζαντινή θαμπούρα που ήταν απόγονος της αρχαίας ελληνικής πανδούρας.

-Ο Μάνος Χατζιδάκις, συχνά άλλαζε ενορχήστρωση ή διασκεύαζε ήδη δισκογραφημένα έργα του.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο "Χειμωνιάτικος Ήλιος" (1987), που κυκλοφόρησε μέσα σ' ένα χρόνο σε δυο διαφορετικές εκτελέσεις, από την ίδια εταιρεία και με τον ίδιο τραγουδιστή (τον Μ. Μητσιά).

Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου 2008

Categories